Kurkuma is hip! Het geldt als een wondermiddel wat betreft geneeskrachtige eigenschappen. Kurkuma wordt gewonnen uit de Indiase geelwortel. Uit de naam van deze plant leren we al een aantal belangrijke zaken:
- Kurkuma is afkomstig uit Indië. Het is een tere, tropische plant. Vandaag is Indië nog steeds de belangrijkste exporteur.
- Het zijn de wortelstokken die respectievelijk geschild, gekookt, gedroogd en gemalen worden tot het poeder dat we kennen.
- Kurkuma heeft een prachtige heldergele kleur. Kurkuma wordt niet alleen in de keuken gebruikt als kleurstof (zie onder), maar ook in verf en in inkt.
Op basis van deze eigenschappen is kurkuma veeleer een specerij dan een kruid. Het gebruik ervan is eeuwenoud. Het wordt reeds vermeld in Sanskritische geschriften duizenden jaar voor de start van onze jaartelling.
Kurkuma is nauw verwant met gember en saffraan. Het heeft een zeer duidelijk, mild bitter aroma. Het is een belangrijk bestanddeel van kerrie (curry), waaraan het zijn gele kleur geeft. Ook gele rijst dankt zijn kleur aan kurkuma. In de cosmetica wordt het gebuikt als verzachtende huidcrème.
Kurkuma als geneeskrachtig kruid
Welke geneeskrachtige eigenschappen heeft kurkuma:
- In Indië wordt het traditioneel gebruikt voor wondverzorging en voor de behandeling van zweren. Kurkuma is antiseptisch en werkt dus ontsmettend voor deze aandoeningen.
- Bovendien is kurkuma rijk aan ijzer en werkt tegen bloedarmoede.
- Kurkuma werkt ontstekingsremmend en is zo een natuurlijke pijnstiller.
- Het is heel lang bekend dat kurkuma helpt bij spijsverteringsproblemen (voornamelijk darmproblemen en diarree).
- Kurkuma zou ook helpen tegen kanker en Alzheimer … hoewel dat vandaag weer ter discussie staat.
- Alle geneeskrachtige eigenschappen samen maken dat kurkuma – net als brandnetel – goed is voor onze weerstand en algemene gezondheid. Het versterkt immers ons immuunsysteem.
Kritische noot
Kurkuma: wondermiddel of over het paard getild? De voorbije jaren was er een enorme hype rond kurkuma. Op het internet en op gezondheidswebsite kun je 1.001 voedingssupplementen kopen op basis van kurkuma. Zeer recent komen er ook wat kritische kanttekeningen rond het gebruik van kurkuma (zie o.a. dit artikel in De Morgen). In wezen wordt niet betwist dat kurkuma geneeskrachtige eigenschappen heeft. De geneeskracht komt voort uit het molecuul “curcumine”. In proefbuizen bewijst het zijn waarde. In het menselijke lichaam gaat er één en ander fout. De stof bindt zich niet eiwitten (wat moet voor het geneeskrachtig effect) en zou (deels) afgebroken worden door het menselijk lichaam.
Hoe kijken wij hier naar? We zijn sowieso meer fan van verse, inheemse kruiden die we lokaal kunnen telen. Sowieso gaan we daarom al niet meer in voedingssupplementen e.d. op basis van kurkuma. Helemaal aan de kant schuiven doen we niet, maar geef ons maar ajuin, look, peterselie, salie, enzovoort. Lekker lokaal, vers en zelf geteeld.