Kurkuma is ook wel bekend als geelwortel. Kurkuma behoort tot dezelfde familie als gember en is het is de wortel van een plant. Kurkuma kent al een lange geschiedenis als medicinaal kruid. Het wordt in de Ayurveda (Indiase geneeskunde) al vele duizenden jaren tegen allerlei kwaaltjes gebruikt.
Wat is de werkzame stof in kurkuma?
Kurkuma kent vele gezondheidsvoordelen, deze zullen we verderop bespreken. De vele gezondheidsvoordelen zijn te danken aan de stof curcumine in kurkuma.
De concentratie curcumine in gedroogde kurkuma is ongeveer 3%. Een nadeel van curcumine is dat het slecht opgenomen wordt. In combinatie met peperine (zwarte peper) blijkt de opname met maar liefst 2000% te stijgen. Wil je kurkuma in een gerecht gebruiken zorg er dan voor dat je hier ook zwarte peper in gebruikt om zo de opname te bevorderen. Curcumine wordt ook goed opgenomen als het in vetten is opgelost. Zo wordt de werkzame stof van kurkuma beter opgenomen als je bijvoorbeeld wat kokosmelk aan je gerecht toevoegt. Zoals bij het bereiden van curries gebeurt.
Omdat kurkuma maar 3% van de werkzame stof curcumine bevat, en tevens slecht opgenomen wordt, is het ook in supplementvorm verkrijgbaar. De curcumine supplementen bevatten een hoge concentratie curcumine en er is meestal een stof aan toegevoegd die de opname bevordert.
De belangrijkste gezondheidsvoordelen van kurkuma
Kurkuma heeft tal van gezondheidsvoordelen. Dit komt omdat curcumine een zeer krachtige antioxidant is. Hieronder de belangrijkste gezondheidsvoordelen van kurkuma:
Voordeel #1: ontstekingsremmer
Kurkuma is een krachtige ontstekingsremmer en beschermt het lichaam tegen laaggradige ontstekingen. Deze inflammatie veroorzaakt allerlei chronische ziekten waarop het risico dankzij kurkuma verlaagt kan worden. De ontstekingsremmende eigenschappen van curcumine zijn zo sterk dat deze vaak nog sterker blijken te zijn dan die van bepaalde chemische ontstekingsremmende medicijnen.
Laaggradige ontstekingen spelen een rol bij de ontwikkeling van chronische ziekten zoals diabetes type 2, hart- en vaatziekten en abdominale obesitas.
Voordeel #2: bescherming tegen vrije radicalen
Vrije radicalen kunnen, als deze niet opgeruimd kunnen worden, schadelijk zijn voor de gezondheid. Vrije radicalen beschadigen gezonde cellen en weefsel. Zo versnellen ze het verouderingsproces en wordt het zelf herstellend vermogen van het lichaam aangetast.
Vrije radicalen ontstaan op allerlei manieren in ons lichaam. Ze zijn het restproduct van verbranding wat plaats vindt onder invloed van zuurstof. Maar de meest schadelijke vrije radicalen ontstaan door invloeden van buitenaf zoals lucht verontreinig, lichaamsvreemde stoffen in voeding , onder invloed van zonlicht, door roken en chemische bestanddelen in cosmetica.
Curcumine is een sterke antioxidant en kan elektronen doneren aan vrije radicalen zodat deze geneutraliseerd worden en geen schade meer kunnen aanrichten.
Het lichaam heeft zelf al een bescherming tegen vrije radicalen. Dit doet het lichaam door zelf antioxidantenzymen aan te maken. De werkzame stof in kurkuma, curcumine, zorgt er voor dat het lichaam beter deze antioxidantenzymen kan aanmaken. Hierdoor heeft curcumine een dubbele werking bij de bescherming tegen vrije radicalen.
Voordeel #3: minder pijnklachten bij PDS
Veel mensen hebben last van het prikkelbare darm syndroom. Exacte cijfers zijn niet bekend maar schattingen lopen uiteen van 5% tot 20% van de bevolking. Bij PDS heeft men last van buikklachten zonder dat er een aanwijsbare reden voor gevonden kan worden. Er is vaak wel een verband met de voeding. Bij bepaalde soorten voeding kunnen sommige mensen slecht reageren. Ze kunnen dan last van buikpijn krijgen, winderigheid, een opgeblazen gevoel, diarree of obstipatie.
Veel mensen ervaren dat ze minder last van PDS hebben dankzij curcumine supplementen. Waarschijnlijk spelen de ontstekingsremmende eigenschappen van dit bijzonder kruid hierin een rol.
Voordeel #4: heeft de potentie van een antidepressiva
Kurkuma speelt ook een rol bij de mentale gezondheid. Dit komt omdat de werkzame stof, curcumine, goed is voor de aanmaak van de neurotransmitters serotonine, noradrenaline en dopamine. Kurkuma kan daardoor helpen bij het voorkomen van een depressie of bij helpen bij het herstellen van een depressie. Heb je een depressie dan moet je deze overigens nooit onbehandeld laten en professionele hulp inschakelen.
Voordeel #5: goed tegen diabetes
De voorfase van diabetes type 2 wordt ook wel prediabetes genoemd. Prediabetes is de toestand waarin het lichaam al minder gevoelig is voor insuline maar waarbij de bloedsuikerspiegel nog enigszins binnen de toegestane bandbreedtes blijft. Prediabetes gaat na een aantal jaren vaak over in diabetes type 2, indien de leefstijl niet wordt aangepast. Leefstijl aanpassingen die gedaan kunnen worden voor het voorkomen van diabetes type 2 zijn minder toegevoegde suikers en geraffineerde koolhydraten eten en meer bewegen. Heb je prediabetes dan kan het eten van meer kurkuma, of het gebruik van curcumine supplementen, zeker nuttig zijn. Uit onderzoeken blijkt dat prediabetes minder vaak overgaat in diabetes type 2 bij mensen die meer kurkuma gebruiken.
Heb je diabetes type 2 dan is het ook goed om curcumine te gebruiken. Dankzij curcumine is het makkelijker om de bloedsuikerspiegel onder controle te houden. De nieren spelen een belangrijke rol bij het reguleren van de bloedglucose. Uit onderzoeken blijkt dat curcumine de nieren ondersteunt. Zo wordt, via de nieren, het reguleren van de bloedsuikerspiegel ondersteunt.
Curcumine verlaagt tevens het risico op complicaties bij mensen met diabetes.
Voordeel #6: goed voor het cholesterol
We maken bij cholesterol onderscheid tussen het goede en het slechte cholesterol. Het LDL cholesterol is het slechte cholesterol en wordt in verband gebracht met een hoger risico op hart- en vaatziekten. Uit onderzoeken blijkt dat dankzij curcumine supplementen de LDL cholesterolspiegel verlaagd kan worden. Waarmee het risico op hart- en vaatziekten wordt verlaagd. Curcumine dankt deze eigenschap aan haar inflammatie verlagende eigenschappen.